Сёньня ў Стакгольме ў часе цырымоніі ўручэньня
прэстыжнай ўзнагароды «За правільнае выжываньне» (The Right Livelihood
Award), больш вядомай як «Альтэрнатыўная нобэлеўская ўзнагарода»,
у якой бралі ўдзел сотні вядомых грамадзкіх дзеячаў, палітыкаў з
усяго сьвету, амаль паўгадзіны часу было прысьвечана Беларусі.
Альтэрнатыўную нобэлеўскую ўзнагароду даюць «За дзейнасьць на карысьць
плянэты і чалавецтва», тым, хто «карыстаецца прынцыпам, што кожны
чалавек павінен рабіць сваю справу цалкам паважаючы іншых людзей
і навакольнае асяродзьдзе».
Сёлета прэмія — яе памер — 230 тысячаў амэрыканскіх даляраў — прысуджалася
25-ы раз, а яе ляўрэатамі сталі пяцёра праваабаронцаў і эколягаў
з Канады, Мэксыкі, Малайзіі і Батсваны.
У часе ўрачыстай цырымоніі ў парлямэнце Швэцыі перад прысутнымі
выступіла вядомая швэдзкая журналістка і фатограф Марыя Содэрбэрг,
якая расказала прысутным пра гісторыю Беларусі, але таксама і пра
цяперашнюю сытуацыю ў краіне, адначасова прэзэнтуючы дзесяткі фотаздымкаў
зь Беларусі.
(Содэрбэрг: ) «Таксама як мы, скандынавы, беларусы любяць прыроду.
Беларусь — гэта як скарбонка, якую Эўропа, сьвет, павінны адчыніць.
На жаль, нягледзячы на тое, што гэтая краіна знаходзіцца ў цэнтры
Эўропы, замежнікам ня так проста туды прыехаць. Скажу больш — цяпер
мы рызыкуем ніколі не пабачыць гэтую краіну на ўласныя вочы. Беларусь
хутка ідзе да таго, чым быў Савецкі Саюз у 1970-я гады».
У часе прамовы, спадарыня Содэрбэрг закранула, сярод іншага, тэму
Курапатаў, палітзьняволеных, зьніклых палітыкаў, перасьледу незалежных
мэдыяў і апазыцыі, а таксама выключэньня студэнтаў з ВНУ за грамадзкую
актыўнасьць.
(Содэрбэрг: ) «Каб выжыць, у Беларусі трэба вельмі ўважліва сачыць
за тым, што робіш. Кожны дзень. Каб, прыкладам, крый божа, не пасварыцца
з усемагутнай мясцовай адміністрацыяй, якая нават не выбіраецца
народам, а прызначаецца зь Менску».
Марыя Содэрбэрг сказала беларускай «Свабодзе», што рэакцыя на яе
выступ была пазытыўнай — шмат хто з прысутных зьвяртаўся з дадатковымі
пытаньнямі ў часе перапынкаў.
Чаму арганізатары вырашылі прысьвяціць столькі часу размове пра
сытуацыю ў Беларусі — раней гэта ніколі не рабілася? Гаворыць адзін
з арганізатараў цырымоніі, дэпутат швэдзкага парлямэнту Окі Пэтэрсан.
(Пэтэрсан: ) «Такія прамовы вельмі важныя, бо Беларусь дагэтуль
застаецца чорнай плямай на мапе Эўропы, дзе парушаюцца асноўныя
правы чалавека. Пра гэта трэба размаўляць, каб у сьвеце ведалі,
што трэба дапамагаць беларускай грамадзянскай супольнасьці. Тым
больш, што ў наступным годзе ў Беларусі адбудуцца прэзыдэнцкія выбары».
Аляксей Дзікавіцкі
Радыё «Свабода»
|