Учора падчас пасяджэньня Генэральнай асамблеі Арганізацыі
аб'яднаных нацыяў было абрана 47 членаў новай Рады ААН ў правох
чалавека. Беларусі ў яе складзе няма.
У сакавіку 2006 года было прынятае рашэньне аб замене ранейшай
Камісіі ў правох чалавека Радай. Камісію часта крытыкавалі за тое,
што ў яе склад уваходзяць прадстаўнікі краін, дзе парушаюцца правы
чалавека, у прыватнасьці — Беларусі, Кітая, Зымбабвэ і Судана.
Зь іншага боку, камісія нярэдка выступала з крытыкай становішча
з правамі чалавека ў гэтых краінах. Напрыклад, тры апошнія гады
камісія штогод прымала рэзалюцыі з рэзкай крытыкай сытуацыі ў Беларусі.
У прыватнасьці, у леташняй рэзалюцыі камісіі «выказвалася заклапочанасьць
у сувязі з магчымай датычнасьцю высокапастаўленых службовых асобаў
Беларусі да зьнікненьня лідэраў апазыцыі і журналіста Зьмітра Завадзкага,
занепакоенасьць працэсам арганізацыі і правядзеньня выбараў у Беларусі,
адвольнымі арыштамі і затрыманьнямі, перасьледам і закрыцьцём няўрадавых
арганізацыяў, незалежных мэдыяў і апазыцыйных палітычных партыяў».
Дарэчы, тэкст менавіта гэтай рэзалюцыі камісіі ААН у правох чалавека
спрабавала распаўсюдзіць чэскае пасольства ў Менску, што было расцэнена
беларускімі ўладамі як распаўсюд прапагандысцкіх матэрыялаў.
Зьмена фармату працы, ператварэньне Камісіі ў Раду ня надта паўплывала
на зьмену яе складу. Агульным галасаваньнем генасамблеі ў яе былі
ўключаныя Кітай, Пакістан, Саудаўская Аравія і Куба. З краін СНД
сябрамі Рады сталі Азэрбайджан, Расея і Украіна. Армэнія і Грузія
ня здолелі набраць неабходную колькасьць галасоў.
Сябрамі Рады сталі Нямеччына, Францыя, Вялікабрытанія, Швайцарыя,
Фінляндыя, а таксама Польшча, Чэхія, Румынія і Вугоршчына.
Беларусь і ЗША не выносілі свае кандыдатуры на галасаваньне, хаця
абедзьве яны ўваходзілі ў лік краін — сябраў камісіі.
Абраньне складу Рады ААН у правох чалавека мы папрасілі пракамэнтаваць
палітоляга Андрэя Фёдарава:
(Фёдараў: ) «Я мяркую, што Беларусь не падавала сваю кандыдатуру
таму, што ведала папярэдні расклад, памятала рэзалюцыі ранейшай
камісіі і ведала, што ня пройдзе. Злучаныя Штаты былі наагул супраць
стварэньня гэтай Рады, таму яны і не спрабавалі стаць яе сябрам.
Тое, што прайшлі такія краіны, як Расея, Куба, Саудаўская Арабія,
Кітай — гэта даволі зразумела, краіны ўплывовыя, і шмат хто іх падтрымлівае
часам з мэркантыльных меркаваньняў.
Тут, на мой погляд, галоўнае — гэта тое, хто наагул стаў сябрам
Рады. Без краін, у якіх ёсьць праблемы з правамі чалавека, у любым
выпадку не абышлося. Галоўнае — ці будзе перавага ў сапраўды дэмакратычных
краін, калі справа ў Радзе будзе даходзіць да галасаваньня.
На жаль, цяжка пагадзіцца зь меркаваньнем, што ператварэньне Камісіі
ў Раду павялічыць уплыў на тыя краіны, дзе з правамі чалавека існуюць
праблемы. Тут справа не ў большасьці галасоў, а ў наяўнасьці тых
ці іншых рычагоў уплыву. Пакуль што, мне здаецца, простая зьмена
фармату гэтых рычагоў не дадае».
Юры Дракахруст
Радыё Свабода
|