Дзень салідарнасці 16 кастрычніка быў адзначаны ў Нью-Йорку прэзентацыяй п`ес аўтараў, якія ўваходзяць у склад беларускага калектыва «Свабодны тэатр». Чытка п`ес была прадстаўленая такімі Нью-Йоркскімі тэатральнымі кампаніямі, як LAByrinth Theater Company, Naked Angels і Tinderbox, пры ўдзеле рэжысёра Пола Уіліса. Дзень «Свабоднага тэатра» прайшоў у рамках фестывалю культурнага праекту Impact. Са ўступным словам на прэзентацыі п`ес выступіў выдатны брытанскі драматург Том Стопард, які з`яўляецца апякуном беларускага «Свабоднага тэатра».

Гэтая падзея, спрадусаваная пісьменнікам і акцёрам Ааронам Ландсманам, прайшла ў Baruch Performing Arts Center’s Nagelberg Theater і стала першым знаёмствам з працамі «Свабоднага тэатра» у ЗША.

Вечар прайшоў пад знакам міжнароднага Дня салідарнасці з Беларуссю. Кожны тэатральны калектыў паказваў урыўкі адной з трох п`ес, сярод якіх «Мы. Белівуд» Паўла Пражко, Кастуся Сцешыка і Паўла Расолькі (Labyrinth Theater Company); «Пакаленне Jeans» Мікалая Халезіна (Naked Angels); «Ім сніліся сны» Наталлі Каляды (тэатральны калектыў пад кіраўніцтвам Пола Уіліса). Усе працы, прадстаўленыя на фэсце, былі перакладзеныя на ангельскую мову Алегам Шафранавым, Юрыям Калядой і Дзінай Купчанка.

Пачынаючы вечар, Том Стопард сказаў: «У 70-80х гадах у Чэхаславакіі былі забароненыя пісьменнікі і акцёры. Гэта абсалютная аналогія з тым, што адбываецца сёння са «Свабодным тэатрам» у Беларусі. Там жывуць вельмі таленавітыя і адважныя людзі. «Свабодны тэатр» — не проста словазлучэнне для мяне: гэта свабодныя ў сваіх розумах людзі, якія вольныя самі вырашаць, якія п`есы ім пісаць і якія ставіць. Гэтай свабоды пазбаўлена большасць беларусаў, але яны не ўваходзяць у гэтую большасць. Таму я ганаруся сваім сяброўствам з гэтымі людзьмі і салідарны са ўсімі беларусамі, каму дарага свабода".

У гэты дзень у Нью-Йорку, у рамках 61-й сесіі Генеральнай асамблеі ААН, праходзіла канферэнцыя, прысвечаная канвенцыі супраць гвалтоўных знікненняў. Беларусь там прадстаўляла лідэр грамадзянскай ініцыятывы «Мы памятаем» Ірына Красоская. Яна, разам з кіраўнікамі арганізацый сваякоў зніклых людзей з Лацінскай Амерыкі, Азіі і Афрыкі, прысутнічала на гэтым вечары.

Апошняй чыталася п`еса Наталлі Каляды «Ім сніліся сны», якую аўтар прысвяціла Ірыне Красоўскай, і ў якой Ірына з`яўляецца прататыпам галоўнай гераіні. Гэтая п`еса распавядае аб лёсах беларускіх жанчын, якія перажылі трагедыю страты самых блізкіх людзей. Выступаючы перад чыткай п`есы «Ім сніліся сны», Ірына сказала: «Я шчаслівая быць тут з маімі сябрамі, якія падтрымліваюць мяне. Сёння тут разам са мной мае сябры з Шры-Ланкі, Філіпін, Паўднёвай Афрыкі... Усе мы сабраліся тут, у Нью-Йорку, каб спыніць гвалтоўныя знікненні ва ўсім свеце. Я жадаю папрасіць усіх вас аб тым, каб вы памяталі пра нас – пра Беларусь, бо сёння ў мяне на радзіме арыштоўваюць і кідаюць у турмы людзей толькі за тое, што яны жадаюць быць свабоднымі. Я веру, што пройдзе зусім трохі часу, і свабодным стане не толькі гэты выдатны тэатр, але і ўся Беларусь».

Наладжвальнік мерапрыемства Аарон Ландсман, тлумачачы людзям, што сабраліся тут, чаму ён арганізаваў гэты вечар, сказаў: «Я думаю, што нам важна зразумець: той ціск, тую ізаляцыю, тыя забароны, з якімі сутыкаюцца нашыя калегі ў Беларусі. Ці наўрад хтосьці з нас можа ўявіць, што значыць страціць працу або быць арыштаваным за выказванне свайго меркавання? Што значыць страціць кагосьці са сваёй сям`і, таму што ён не згодны з кіруючым рэжымам? Я спадзяюся, што пасля сённяшняй акцыі салідарнасці, у нас з`явіцца адчуванне таго, што значыць жыць у такіх умовах».

Хартия-97