6 красавіка споўнілася пяць гадоў з дня
сьмерці Генадзя Карпенкі — намесьніка старшыні Вярхоўнага
Савету Беларусі 13 скліканьня, кіраўніка «ценевага» ўраду
Беларусі. Ён памёр раптоўна, ад кровазьліцьця ў мозг. Тады,
у 1999 годзе, яму было толькі 49 гадоў.
У студзені 2002 году сям’я Генадзя Карпенкі — жонка Людміла,
дачка Тацяна і сын Дзьмітры зьехалі ў Нямеччыну. Рашэньне
пра пераезд было прынятае, як гаворыць Людміла Карпенка,
пасьля восеньскіх прэзыдэнцкіх выбараў : сям’я пабаялася
далей заставацца на радзіме. Цяпер Карпенкі жывуць у нямецкім
горадзе Эсьлінген. На маё пытаньне, ці прыстасаваліся яны
ўжо да новай краіны, як ім там жывецца, Людміла Карпенка
адказвае:
(Карпенка: ) «Па-рознаму, канечне. Я не баюся за дзяцей,
спакойна хаджу па вуліцах, свабодна размаўляю, і па тэлефоне
без засьцярогаў, і ў кватэры, зусім ня так, як было ў Беларусі.
Абываталя тут, мабыць, усё задаволіла бы. Тых грошай, якія
нам даюць, для жыцьця дастаткова: дзеці атрымліваюць стыпэндыю,
я — дапамогу».
Але, прызнаецца спадарыня Карпенка, ёй вельмі не хапае
радзімы. Неўзабавае пасьля сьмерці мужа Людміла стварыла
і ўзначаліла Міжнародны фонд імя Генадзя Карпенкі. Арганізацыя
аб’яднала жанчын-ахвяраў палітычных рэпрэсіяў. У розных
рэгіёнах Беларусі яны правялі больш за пяцьдзясят сустрэчаў.
Цяпер, калі непасрэднай сувязі зь Беларусьсю няма, Людміла
Карпенка спрабуе фонд захаваць.
У Нямеччыне сярод сваіх сяброў спадарыня Карпенка найпер
называе былога кіраўніка Кансультацыйна-назіральнай групы
АБСЭ ў Беларусі Ганса-Георга Віка:
(Карпенка: ) «Ён здаровы, энэргічны, вельмі шмат езьдзіць,
і, канечне, многа дапамагае. І сям’і Захаранкі таксама дапамагае.
Я вельмі часта зьвяртаюся да яго, кансультуюся. Дзякуючы
яму, я летась зьезьдзіла ў Страсбур. У мяне было туды запаршэньне,
калі былі слуханьні ў справе зьніклых і забітых у Беларусі.
Мне далі толькі пяць хвілінаў, але я спрабавала, як магла,
даказаць, што сьмерць Генадзя Карпенкі — гэта забойства,
а не выпадковасьць».
Спадарыня Карпенка гаворыць, што да гэтага часу ня мае
мэдычнага заключэньня аб сьмерці мужа, хаця двойчы зьвярталася
ў паталягаанатамічнае бюро. А ўсе яе звароты ў праваахоўчыя
органы Беларусі з просьбай завесьці адпаведную крымінальную
справу ні чым станоўчым ня скончыліся. Але Людміла Карпенка
верыць у тое, што настане час, калі таямніца сьмерці яе
мужа будзе раскрытая:
(Карпенка: ) «Думаю, што, можа, калі пачнецца хоць нейкае
расьсьледаваньне, людзі пачнуць гаварыць. І справа дойдзе
і да Карпенкі. Я проста спадзяюся на гэта».
За два гады жыцьця ў Нямеччыне Карпенкаў стала на аднаго
больш, у сына Дзьмітрыя нарадзілася дачка. Цяпер у Людмілы
Карпенкі тры ўнучкі.
Даведка Свабоды: Нагадаем, што Генадзь Карпенка быў віцэ-сьпікерам
Вярхоўнага Савету 13-га скліканьня, адным зь лідэраў Аб’яднанай
Грамадзянскай Партыі. Пасьля канстытуцыйнага рафэрэндуму
1996 году і разгону Вярхоўнага Савету Карпенка ўзначальваў
Нацыянальны выканаўчы камітэт «ценевы ўрад» апазыцыі.
Ён быў адным з найбольш аўтарытэтных лідэраў апазыцыі, разглядаўся
як кандыдат на прэзыдэнцкіх выбарах. Памёр у 1999 годзе
на 50-м годзе жыцьця пры загадкавых абставінах. Сям’я Генадзя
Карпенкі лічыць, што палітык быў забіты. Жонка і дзеці Карпенкі
зьехалі ў Нямеччыну, дзе атрымалі статус палітычных уцекачоў.
Уладзімер Глод
«Радыё Свабода»
|