Януш Бугайскі: Захаду трэба выпрацаваць палітыку ізаляцыі кіруючай клікі і набліжаных да Лукашэнка асобаў

29.11.2005

Януш Бугайскі, дырэктар Амэрыканскага Цэнтру стратэгічных і міжнародных дасьледаваньняў, бачыць дзьве асноўныя прычыны, чаму Лукашэнка дамагаецца прыняцьця апошніх паправак да Крымінальнага кодэксу Беларусі.

«Адна з характарыстык савецкага рэжыму і пост-савецкіх рэжымаў сёньняшніх Беларусі і Расеі тая, што яны хочуць выглядаць як мага больш легітымнымі і папулярнымі,» — кажа Януш Бугайскі. «Вядома, Лукашэнка можа зачыніць усе газэты і недзяржаўныя і палітычныя арганізацыі адным махам, але ён выбірае працэс, які прыкрываецца законнасьцю. У гэтай гульні Беларусь і Расея адна адну падтрымліваюць і ва ўнутранай, і ў міжнароднай палітыцы. Другая прычына — страх. Нягледзячы на тое, што ён і бяз новых паправак можа забараніць усялякую апазыцыю, ён, як і кожны дыктатар, баіцца, што сытуацыя можа выйсьці з-пад яго кантролю».

На думку Бугайскага, улады будуць ужываць гэтыя папраўкі для стрымліваньня таго, што засталося ад незалежных мэдыяў, грамадзянскай супольнасьці, і здушэньня публічных пратэстаў, калі фальсыфікацыя выбараў стане відавочнай. Ён лічыць, што закон таксама мае на мэце адштурхнуць міжнародныя арганізацыі ад падтрымкі беларускай апазыцыі і маніторынгу выбараў. Для Лукашэнкі было б лепей, калі б міжнародная супольнасьць ігнаравала яго выбары, чым назірала за імі і абвясьціла іх нелегітымнымі.

З гэтага пункту гледжаньня, лічыць Бугайскі, Захаду павінен наадварот узмацніць свой уплыў, а не дыстанцыявацца ад працэсаў у Беларусі на падставе таго, што Беларусь не выконвае міжнародныя пагадненьні. «Мы, і ЗША, і Эўропа, маем быць яшчэ больш інтэнсыўна заангажаваныя ў супрацоўніцтва з апазыцыяй і незалежнымі маніторынгавымі арганізацыямі. Пакуль гэта не адбываецца на ўзроўні, які я б хацеў бачыць. Але да выбараў яшчэ засталося трохі часу, каб ЗША і Эўразьвяз выпрацавалі ўзгодненую палітыку».

Спадар Бугайскі лічыць, што Захаду варта было б выпрацаваць палітыку ізаляцыі кіруючай клікі і набліжаных да Лукашэнка асоб, але бюракратыі і некаторым сябрам Вярхоўнага савету прапанаваць альтэрнатыву кантактаў з Захадам. На яго думку, поўная ізаляцыя цалкам паверне бюракратыю да Лукашэнкі і Расеі. «Калі паглядзець на нашыя дачыненьні з камуністычнымі краінамі 70-80-х гадоў, тады існавала палітыка заангажаванасьці і матывацыі асобных афіцыйных асоб праводзіць рэформы».

Алеся Сёмуха
радио «Свабода»